Kunstenaar & Rebel
Ernst "Schnully" Schnöller
Ernst "Schnully" Schnöller is wat je je voorstelt bij een kunstenaar. De creatieve geest uit Elbigenalp staat bekend als beeldhouwer en beeldhouwer buiten de grenzen van het Lechtal. Hij neemt geen blad voor de mond, zegt wat hij denkt en drukt met zijn kunst altijd zijn stempel op het Lechtal. Veel mensen zien misschien niet veel in een stuk hout. Maar "Schnully" heeft de gave om er iets moois van te maken. Zijn belangrijkste doel is om de diepten en structuren uit te werken vóór de details.
We hebben een praatje gemaakt met Schnully en zijn een paar nieuwe dingen over hem te weten gekomen.
Hoe ben je zelf houtsnijwerk gaan doen?
Mijn vader was al houtsnijder - het zit dus in de familie. Toen mijn vader de "werkende leeftijd" had bereikt, waren er niet veel mogelijkheden voor werk in het Lechdal. In die tijd werkten de zonen op de boerderijen en zochten ze een baan als thuiswerker. Dit was ook het begin van een school voor houtsnijwerk in Elbigenalp. De studenten werden niet opgeleid tot gezellen of meesters, maar probeerden gewoon werk te vinden als thuiswerkers tijdens de wintermaanden. Zo werd houtsnijwerk een traditie in Elbigenalp. Mijn vader begon na een tijdje zijn eigen bedrijf en als kind was ik altijd in zijn snijzaal te vinden. Ik groeide er zo dicht bij op dat ik niet eens nadacht over wat ik anders zou kunnen doen. Het was voor mij altijd duidelijk dat ik dit ambacht op mijn eigen manier zou voortzetten.
Hoe heb je je eigen weg gevonden?
Vroeger werden er vaak profane dingen gekocht en was het werk anders. We werkten in series - er waren vooral kruisbeelden, boerenreliëfs en boerenfiguren. Nadat ik twee jaar voor mijn vader had gesneden, vond ik het niet leuk meer en ben ik gestopt, maar tegelijkertijd bood ik aan om huur te betalen en wilde ik snijder in opdracht worden. Mijn vader en ik werkten de volgende 15 jaar zij aan zij. Het was een beetje moeilijk in het begin, maar ik hoefde niet zoveel te verdienen om mijn kosten te dekken. Na verloop van tijd namen de opdrachten toe en nu word ik voornamelijk gedekt door openbare opdrachten. Bijvoorbeeld Kasteel Ehrenberg, Elmi's Toverland, Lechweg, Geierwally Stage.
Ik ben eigenlijk nog steeds houtsnijder, maar ik zie mezelf meer als ontwerper en kunstenaar & beeldhouwer. Ik werk niet alleen met hout, ik snij bijvoorbeeld ook ijsfiguren op de Dachstein.
Is er een kunstwerk waar je bijzonder trots op bent?
Ja, het gebeeldhouwde Geierwally-podium aan de oever van de Lech, ruim 5 jaar geleden. Dat was iets heel anders! Het bouwen van decors uit hout, met behulp van een kettingzaag, slijpmachines en schaven, maar toch het uiterlijk van houtsnijwerk behouden, was spannend. In onze verbeelding was het net een grote uit hout gesneden kerststal.
Een paar jaar geleden hebben we ook krachtplekken gemaakt voor de Auszeitdörfer (Kaisers, Gramais, Hinterhornbach, Boden, Bschlabs), die ik zelf bijzonder mooi vind en ik raad alle bezoekers van het Lechtal aan om langs te gaan.
Heb je ook een favoriete plek?
Ja, mijn favoriete plek is in Madau bij de schapen van mijn vriend & de stilteplek in Bschlabs zijn mijn twee persoonlijke krachtplekken, waar ik graag mijn batterijen oplaad!
Je werkt toch ook met andere materialen?
Ja, ik werk met veel materialen. Ik ben hout- en steensnijder. Ik werk ook veel met sneeuw en ijs, en soms met metaal, piepschuim en beton.
Wat is je favoriete materiaal om mee te werken?
Met allemaal. Omdat het allemaal in de mix zit! Afwisseling is wat ons kunstenaars aantrekt!
Heb je ook fases waarin je geen inspiratie hebt? Zo ja, waar vind je die?
Natuurlijk heb ik die ook. Ik denk dat dat de belangrijkste fases zijn. Mozart zei al "Alles is gecomponeerd, het moet alleen nog geschreven worden". In de winter ga ik graag skiën, of ik doe helemaal niets en ontspan gewoon. Ik heb een grafisch tablet gekocht en daar teken ik vaak op met mijn kinderen - zonder enige druk of doel en vaak komt er dan iets heel moois uit. Vaak denk ik ineens bij mezelf, ja, dat kan ik gebruiken, dat is wat ik zocht!
Daarom proef je waarschijnlijk precies deze noten in zijn "Biber & Engel Gin". De wilde botanische ingrediënten, zoals de hoofdbestanddelen brandnetel, engelwortel en jeneverbes, geven deze geestige small-batch gin een sterke maar frisse smaak die de geur en energie van de Lechvallei vastlegt.
Nu heb je al gezegd dat de oorspronkelijke reden voor de populariteit van het houtsnijwerk in de Lechvallei de armoede op de arbeidsmarkt was. Zijn er nog andere redenen?
Het is zeker terug te voeren op armoede. De school voor houtsnijwerk is als gevolg hiervan opgericht en is in de loop der tijd vanzelf gegroeid. Veel mensen uit Duitstalige landen komen hierheen om dit ambacht te leren en in vier jaar een opleiding tot beeldhouwer te volgen. De school is zeer gerenommeerd. Er is nu nog een particuliere beeldhouwschool in Lechtal - gerund door Martin Geissler-Moroder, wiens vader naar het Zillertal werd gehaald om de eerste openbare beeldhouwschool op te zetten. Martin geeft veel workshops in verschillende artistieke disciplines, zoals houtdraaien, kettingzaagsnijwerk, beeldhouwen, schilderen en nog veel meer.
Wat onderscheidt het Lechdal van de rest van Tirol op het gebied van houtsnijwerk?
Niet zozeer wat betreft de beoefende kunst en het aanbod, maar des te meer wat betreft de opleiding, vanwege de twee scholen in het Lechdal, waar we toonaangevend zijn.
Heb je "bizarre" opdrachten gehad?
Ik vind de ijssnijopdracht op de Dachsteingletsjer altijd bijzonder cool, het is een beetje gek.
Hoe kunnen mensen je gekke en minder gekke werken vinden?
Op het platform "allesistgestaltbar". Dat is een vereniging van kunstenaars die al 8 jaar bestaat. We doen hier alles. Ons motto is: "We zijn de beste in dingen die we niet kunnen!" Je moet het je zo voorstellen: We doen hier veel dingen die niemand eerder heeft gedaan en waar geen referenties voor zijn. We doen zelf veel kennis en ervaring op en moeten ook veel uitproberen. We moeten vaak eerst ons eigen gereedschap bouwen, logistieke plannen maken en veel prutsen tot we het gewenste resultaat hebben bereikt. Dat is natuurlijk leuk!
Wie maken er nog meer deel uit van deze vereniging?
We zijn beeldhouwers, timmerlieden, slotenmakers, photoshop artiesten, elektriciens - een bonte mix! We wilden gewoon alles kunnen aanbieden - van planning tot reclamefilmpjes. We presenteren hier niet alleen onze kunst, maar gebruiken het ook om opdrachten te verwerven, vooral omdat we een allround pakket kunnen aanbieden!
Om de boog weer terug te halen: Als je iemand zou ontmoeten die nog nooit in het Lechdal was geweest, hoe zou je het Lechdal dan omschrijven & wat kenmerkt het Lechdal voor jou?
Het Lechtal ligt vrij ver weg van het Inntal, dat is iets speciaals ;) Ik denk vaak dat we meer bij Beieren horen dan bij Tirol. Maar het belangrijkste dat ons kenmerkt is de Lech. Er is maar één andere plek zoals deze in Europa. Het vertraagde toerisme is ook iets dat het Lechdal kenmerkt. Ik vind de zijdalen zoals Gramais, Madau en Hinterhornbach bijzonder mooi. Voor mij zijn dit prachtige plekken. Wie voor het eerst naar het Lechdal komt, moet zeker een fiets nemen, langs de Lech fietsen en af en toe een omweg maken naar de zijdalen.
Kunnen mensen ook van jou leren snijden?
Vroeger gaf ik veel workshops, maar nu doe ik dat nog maar zelden. Af en toe voor vaste klanten of jonge mensen. Ik geef ze graag de basis, maar je moet het echt zelf leren. Ik kan alleen mijn expertise doorgeven, maar de echte leerervaring moet iedereen zelf opdoen.
Wat vind je spannend aan snijwerk?
Het mooie van het werk is dat je iets ziet wat anderen niet zien. Het hoofdwerk komt altijd voor de creativiteit. De dieptes en structuren moeten eerst worden uitgewerkt. In het begin heb je alleen een stuk hout of een blok ijs en een tekening of een idee in je hoofd. De meeste mensen raken meteen verstrikt in de details, maar het is belangrijk om te beginnen met de ruwe structuur. Dat vind ik zo spannend, de combinatie van het technische en het creatieve proces.
Het leukste voor mij is vaak het improviseren, want (vooral bij grotere opdrachten) kom je vaak maar tot een bepaald punt met modellen en planning en dan moet je flexibel zijn en je aanpassen aan de omstandigheden.
von Anja Ginther
03 mei 2023